تقریبا اکثر کسانی که دندان درد را تجربه کرده اند، معتقدند که این درد جزو بدترین مشکلات جسمی است که می تواند برای شخص پیش بیاید. به همین خاطر رعایت بهداشت دهان و دندان ضرورت دارد و در صورت وجود هرگونه آسیب در دندان ها باید هرچه زودتر نسبت به حل آن اقدام کرد. یکی از آسیب هایی که برای دندان پیش می آید عفونت و التهاب پالپ دندان است. وقتی شخصی با این مشکل مواجه می شود، دندان پزشک متخصص برای او عصب کشی دندان تجویز خواهد کرد. حال برای خوانندگان این سوال پیش می آید که عصب کشی دندان چیست، چگونه انجام می شود و مشکل عفونت پالپ را چگونه برطرف خواهد کرد؟ در متن پیش رو به بررسی این موضوعات خواهیم پرداخت.
عصب کشی دندان چیست؟
دندان انسان دارای سه بخش مینا، تاج و پالپ است. پالپ، داخلی ترین لایه دندان است که اگر با پوسیدگی مواجه شود، درد شدیدی به همراه خواهد داشت. در قسمت پالپ، رگ های خونی و اعصاب زیادی وجود دارد و اگر دچار عفونت شود، برای برطرف کردن این مشکل عصب کشی دندان انجام خواهد شد. عصب کشی دندان فرایندی است که طی آن بخش های عفونی پالپ از درون دندان برداشته می شود و بعد از پاکسازی از عفونت، دندان دوباره پر می شود. بر روی تاج دندان نیز یک روکش جدید قرار می گیرد تا از آسیب های احتمالی که ممکن است برای دندان بعد از عصب کشی بوجود بیاید پیشگیری شود.
چرا پالپ دچار عفونت می شود؟
پالپ دندان به دلایل مختلفی ممکن است به عفونت دچار شود. یکی از علت هایی که باعث عفونت پالپ می شود رسیدن پوسیدگی به ریشه دندان است. پوسیدگی دندان بهتر است وقتی در مراحل اولیه خود قرار دارد درمان شود، در غیر اینصورت ممکن است عفونت پالپ ایجاد کند که برای درمان آن نیاز به عصب کشی دندان است.
ساییدگی و ترک خوردگی دندان نیز یکی دیگر از علت هایی است که باعث عفونت آن می شود. گاهی ممکن است در اثر یک ضربه به فک، پالپ آسیب ببیند و نیاز به عصب کشی داشته باشد. بیماری های لثه نیز می توانند باعث آسیب دیدن پالپ دندان شوند به همین خاطر نباید آن ها را نادیده گرفت. درمان های دندان پزشکی مکرر نیز از جمله مواردی است که می تواند به پالپ دندان آسیب برساند.
به طور کل اگر به هر دلیلی دندان آسیب ببیند، باکتری ها قادر خواهند بود خود را به سطوح زیرین دندان برسانند که این موضوع سبب بروز عفونت های مختلف و آبسه دندان می شود. در بسیاری موارد آنتی بیوتیک ها به تنهایی نمی توانند این عفونت ها را برطرف کنند و باید از عصب کشی دندان کمک گرفت.
عصب کشی دندان چگونه انجام می شود؟
اولین کاری که دندان پزشک برای عصب کشی انجام می دهد بی حس کردن موضعی دندان است. بعد یک سوراخ کوچک در دندان آسیب دیده ایجاد کرده تا با استفاده از آن بتواند به پالپ دسترسی داشته باشد. در مرحله بعدی، دندان پزشک بافت ها و عصب های آسیب دیده را خارج می کند. برای این کار ابزارهای مخصوصی در دندان پزشکی وجود دارد و با توجه به بی حسی موضعی ایجاد شده فرد هیچگونه دردی را احساس نخواهد کرد.
بعد از این که بافت های آسیب دیده تخلیه شدند، دندان پزشک کانال های داخلی دندان را ضد عفونی می کند. بعد از ضدعفونی کردن یک ابزار مخصوص و انعطاف پذیر در کانال های دندان قرار داده می شود تا آن را برای پرکردن و قرار گرفتن سیلر آماده کند. فایده سیلر این است که از عفونی شدن دوباره دندان در آینده جلوگیری می کند.
دندان با یک ماده به نام گوتا پرکا پر می شود. این ماده انعطاف پذیر است و به خوبی در کانال های ریشه جای می گیرد. نهایتا برای این که دندان آسیب پذیر نشود یک روکش بر روی آن قرار خواهد گرفت. اگر عفونتی بعد از این باقی مانده باشد، دکتر برای درمان کامل آن آنتی بیوتیک تجویز می کند.
نشانه های عفونت کانال ریشه چه هستند؟
اگر فرد دچار دندان دردی شود که داروهای مسکن روی آن اثری ندارند، مشکوک به عفونت کانال ریشه است. درد شدید دندان هنگام جویدن غذا، لثه های متورم و حساس، وجود چرک اطراف یک دندان عفونی، حساسیت بالا به سردی و گرمی که بعد از تغییر شرایط نیز ادامه پیدا می کند، تورم صورت و سیاه شدن دندان از جمله علائم دیگری هستند که عفونت کانال ریشه به وجود می آورد.
این نکته را باید اضافه کرد که گاهی پوسیدگی های عمیق در دندان وجود دارند بدون این که علائم یا دردی بروز دهند، شناسایی این پوسیدگی ها و عفونت های ناشی از آن با استفاده از عکس دندان امکان پذیر است.
مزایا و عوارض عصب کشی دندان چیست؟
راه جایگزین عصب کشی دندان، در آوردن دندان آسیب دیده است. در این صورت برای حفظ زیبایی و کارایی دهان و دندان خود مجبور خواهید بود به راهی برای جایگزین کردن دندان از دست رفته فکر کنید. در حالی که با عصب کشی، علاوه بر این که عفونت و درد از بین می رود، دندان طبیعی خود را نیز حفظ خواهید کرد. یکی دیگر از مزایای عصب کشی دندان این است که دندان های کناری از آسیب هایی نظیر عفونت، ترک یا ساییدگی حفظ می شوند.
اگر عصب کشی دندان به خوبی انجام شود عوارض خاصی به همراه نخواهد داشت. از آنجایی که سینوس ها و کانال ریشه دندان نزدیک به یکدیگر هستند، اگر در حین عصب کشی مقداری از مایع دهان به داخل سینوس ها وارد شود می تواند احتقان سینوسی بوجود بیاورد. نکته دیگر این است که دندان ها بعد از عصب کشی به اندازه قبل قوی نخواهند بود و نیاز به مراقبت بسیار بیشتری دارند.
تعداد کانال های دندان و اهمیت آن
تعداد کانال های دندان، مقدار زمان مورد نیاز برای عصب کشی و هزینه آن را تعیین می کنند. هرچه دندانی که کانال ریشه آن اسیب دیده، کانال بیشتری داشته باشد هزینه و زمان بیشتری نیز باید برای آن صرف کرد. دندان های نیش و دندان های ثنایی جلویی دارای یک ریشه هستند. دندان های آسیاب کوچک (پرمولر) دندان های آسیای عقبی (مولر) نیز دارای یک تا سه کانال ریشه هستند. در برخی موارد نادر دندان هایی با 4 ریشه وجود دارند.
ایپکواکتومی چیست؟
ایپکواکتومی یک فرایند جراحی دندان است که در صورت رسیدن عفونت و التهاب به استخوان آلوئولار مورد استفاده قرار می گیرد. ایپکواکتومی در واقع یکی از روش های عصب کشی است که در آن، دندان پزشک بعد از انجام دادن بی حسی موضعی، نوک ریشه دندان را برمی دارد و بعد از مواد پر کننده برای پوشش فضای خالی استفاده می کند. نقاهت این جراحی طولانی نیست و بلافاصله بعد از انجام آن می توانید به خانه بروید. همچنین بهبودی دندان بعد از این جراحی مدت زیادی طول نمی کشد.
سخن پایانی
عصب کشی دندان یک راه کم ریسک و بی خطر برای پاکسازی دندان از عفونت است که با اتکا به آن دیگر لازم نیست دندان آسیب دیده کشیده شود. این که شما نیاز به عصب کشی دارید یا خیر تنها با مراجعه به دندان پزشک متخصص و دادن آزمایش های لازم معلوم خواهد شد. هزینه عصب کشی دندان به پزشکی که به آن مراجعه می کنید بستگی دارد ولی به طور معمول، این هزینه چیزی بین 600 هزار تومان تا یک میلیون تومان است.