دندان عقل، سومین دندان آسیا انسان است که بین سنین 17 تا 20 سالگی شروع به رشد می کند. از آنجایی که پیش از رشد دندان عقل، رشد دیگر دندان ها تکمیل شده است، این دندان می تواند مشکلاتی برای ما بوجود بیاورد. راه حل این مشکلات تنها کشیدن دندان عقل است. تصورات و باورهای نادرست مختلفی درباره دندان عقل وجود دارد که حتی گاهی باعث می شود مردم در کشیدن و درمان آن تردید کنند. در این مقاله قصد داریم به بیان دانستنی ها و نکات مهمی درباره کشیدن دندان عقل بپردازیم تا به از بین بردن تصورات نادرست کمک کنیم.
انواع دندان عقل
به طور معمول سه نوع دندان عقل وجود دارد که دو نوع آن نیاز به کشیدن دارد. در ادامه به معرفی آن ها خواهیم پرداخت.
دندان عقل کاملا در آمده:
همانطور که از نامش پیداست، این دندان عقل به طور طبیعی رشد کرده و کاملا از داخل لثه بیرون امده است. در این حالت دندان عقل عوارضی به همراه ندارد و نیازی به کشیدن آن نیست.
دندان عقل نیمه نهفته:
این مدل دندان عقل به گونه ای رشد پیدا کرده که نیمی از آن خارج لثه و نیمی از آن داخل لثه قرار دارد. این اتفاق می تواند به علل مختلفی رخ دهد که مهم ترین آن نبود فضای کافی برای بیرون آمدن کامل دندان است. برای پیشگیری از عوارض احتمالی بهتر است دندان عقل نیمه نهفته کشیده شود. از آنجایی که ممکن است غذا بین دندان و لثه گیر کند عوارضی مانند آبسه و سلولیت بوجود خواهند آمد.
دندان عقل نهفته:
دندان عقل نهفته به طور کامل در داخل لثه نهفته باقی می ماند. این دندان را با چشم نمی توان دید و تنها می توان با استفاده از عکسبرداری از لثه آن را مشاهده کرد. فشار دندان عقل به سایر دندان ها، در برخی موارد علاوه بر درد فک و کج کردن آن ها می تواند مواردی همچون سرگیجه و سردرد را نیز به همراه داشته باشد.
آیا دندان عقل به عقل انسان ارتباطی دارد؟
یکی از تصورات غلط رایج این است که برخی گمان می کنند دندان عقل به عقل انسان مرتبط است. علت این موضوع نامگذاری این دندان است در حالی که دلیل این نامگذاری، دوره ای است که این دندان شروع به رشد می کند. در واقع این دندان بین سن بلوغ و بالغ شدن فرد رشد می کند و به عقیده خیلی ها این دوره، زمانی است که عقل انسان کامل می شود. تنها دلیل نامگذاری این دندان به دندان عقل همین است و هیچ ارتباط دیگری بین این دندان و عقل انسان وجود ندارد.
آیا کشیدن دندان عقل ضروری است؟
دندان عقلی که به طور عادی رشد کرده است عوارضی ندارد و لازم نیست نسبت به کشیدن آن اقدام شود. اما برای بسیاری از افراد هنگام رشد دندان عقل فضای کافی در دهان وجود ندارد و این دندان در زاویه نادرست رشد می کند. در بعضی حالت ها هم نیمی از دندان در لثه باقی می ماند. در این صورت نواحی فک و لثه تحت تاثیر رشد نادرست دندان عقل قرار می گیرند که این شرایط می تواند برای فرد بسیار آزار دهنده و دردناک باشد. در این صورت اگر دندان عقل کشیده نشود، به دیگر دندان ها نیز آسیب وارد خواهد کرد.
در چنین شرایطی می توان گفت کشیدن دندان عقل ضروری است تا از عوارضی مانند پوسیدگی یا جابه جایی دیگر دندان ها جلوگیری شود. کشیدن دندان عقل در این شرایط از بروز عفونت های لثه نیز پیشگیری می کند.
آیا کشیدن دندان عقل عوارض دارد؟
خونریزی، درد و تورم از عوارض طبیعی کشیدن دندان عقل هستند که برای مهار آن ها باید طبق دستور پزشک دارو مصرف کنید. اگر با این موارد روبه رو شدید از مصرف خودسرانه دارو اجتناب کنید. هرچه مدت زمان کشیدن دندان عقل و باز بودن لثه بیشتر باشد، عوارض آن بیشتر و دوره نقاهت آن نیز طولانی تر خواهد بود. دندان عقل به اندام های حساسی از جمله اعصاب اصلی و رگ های خونی نزدیک است به همین خاطر باید کار کشیدن آن را به دست یک دندانپزشک باتجربه و متخصص بسپرید.
آیا کشیدن دندان عقل بدون جراحی امکان پذیر است؟
برای کشیدن دندان عقل دو روش وجود دارد. روش اول، کشیدن دندان بدون جراحی است که این روش زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که دندان کاملا روییده باشد. در واقع دندان عقلی که کاملا روییده باشد را می توان مانند دیگر دندان ها کشید. در این روش دندانپزشک ابتدا لثه و دندان شخص را بی حس می کند و با استفاده از انبر دندان را می کشد.
اگر دندان عقل در حالت نهفته یا نیمه نهفته قرار داشته باشد، دندانپزشک تنها با جراحی می تواند آن را خارج کند. در این جراحی، متخصص ابتدا شکافی در لثه ایجاد می کند تا بتواند به دندان عقل دسترسی داشته باشد. بعد از خارج کردن دندان از لثه، متخصص باید لثه را بخیه بزند تا با اینکار خونریزی متوقف شود. از آنجایی که ممکن است بعد از جراحی نیز، دندان به طور کامل از لثه خارج نشود، باید با عکسبرداری از خروج کامل دندان اطمینان حاصل کرد.
آیا جراحی دندان عقل به اعصاب آسیب می زند؟
اگر جراحی دندان عقل به صورت اصولی و توسط یک متخصص انجام شود، هیچ آسیبی به اعصاب وارد نخواهد شد. دندانپزشک پیش از جراحی، از لثه به طور کامل عکسبرداری می کند تا طول ریشه دندان عقل را تشخیص دهد. در صورتی که ریشه دندان به صورت کامل رشد کرده باشد و به پالپ رسیده باشد، ممکن است با تحریک محل جراحی توسط دندان پزشک درد زیادی را تجربه کنید.
بهترین زمان برای کشیدن دندان عقل چه سنی است؟
بهتر است دندان عقل تا پیش از 20 سالگی کشیده شود، چرا که هنوز ریشه های آن قطور و قوی نشده است و به راحتی می توان آن را خارج کرد. با بالا رفتن سن، ریشه دندان عقل نیز قطور تر می شود. هرچه ریشه دندان عقل قطورتر باشد جراحی آن نیز سخت تر خواهد شد. علاوه بر این وقتی سن بالا می رود سرعت التیام استخوان و لثه کاهش پیدا می کند این یعنی سختی و خطرات جراحی دندان عقل بیشتر خواهد شد.
مراقبت های بعد از کشیدن دندان عقل چه هستند؟
- بعد از کشیدن دندان عقل، نباید آب دهان را بیرون بریزید چرا که این کار باعث می شود لخته خونی که در لثه ایجاد شده از بین برود و خونریزی بیشتر شود.
- برای تسکین درد شدید بعد از جراحی از کمپرس سرد استفاده کنید تا درد تسکین پیدا کند. علاوه بر این می توانید با تجویز پزشک از مسکن نیز استفاده نمایید.
- در یک روز اول بعد از جراحی، از مصرف نوشیدنی های کافئین دار مثل چای و قهوه خودداری کنید. علاوه بر این سعی کنید غذاهای گرم و سفت نیز مصرف نکنید و چیزهای خنک مثل بستنی بخورید.
- در یک روز اول بعد از جراحی سعی کنید فعالیت زیادی نداشته باشید و بیشتر به استراحت بپردازید.
- مسواک زدن بعد از 24 ساعت اشکالی ندارد ولی باید مراقب محل زخم باشید. قرقره آب نمک به تسکین درد لثه کمک می کند.
- اگر چند روز از جراحی گذشته و هنوز درد، تورم یا خونریزی دارید، حتما پزشکتان را در جریان قرار دهید تا تدبیری برای شرایطتان در نظر بگیرد.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی مهم ترین نکات و دانستنی ها درباره کشیدن دندان عقل پرداختیم. حتما بسیاری از ابهامات و سوالات شما هم در این میان پاسخ داده شده است. با این حال اگر هنوز سوالی برایتان باقی مانده می توانید در بخش کامنت ها با ما به اشتراک بگذارید.