کامپوزیت ونیر چیست؟ و چه تفاوتی با روکش دندان دارد؟

زیبایی دندان ها یک اصل مهم برای داشتن صورت و لبخندی زیباست. به همین خاطر سلامت دهان و دندان برای اکثر مردم در اولویت قرار دارد. از طرفی دانشمندان علم پزشکی نیز سعی بر این دارند که راه های کم خطرتر، ارزان تر و آسان تری را برای زیبا کردن دندان ها ارائه کنند. یکی از روش های پرطرفدار برای زیباسازی دندان ها ونیر کامپوزیت است. این روش که کاربرد های زیادی از جهت درمانی و زیبایی در دندان پزشکی دارد در ایران هم فراگیر است و بسیاری به دنبال انجام آن هستند. در این مطلب قرار است به توضیح ونیر کامپوزیت و تفاوت آن با روکش دندان بپردازیم.

کامپوزیت ونیر چیست؟

کامپوزیت ونیر پوسته نازکی از رزین است که با توجه به مشکلی که دندان دارد برای آن طراحی و روی آن قرار داده می شود. این پوسته ها عیوب دندان را برطرف می کنند. یکی از علل شایع استفاده از ونیر کامپوزیت زیبا کردن رنگ دندان است. با توجه به این که رزین کامپوزیت با رنگ دندان هماهنگ است، ظاهری زیبا به آن می بخشد و به همین دلیل علاوه بر موضوعات زیبایی، در درمان های ترمیمی مثل پر کردن دندان نیز به کار می رود.

کسانی که دندان های شکسته و فرسوده دارند، دندان هایشان شکل غیر طبیعی دارد یا تاج دندانشان شکسته است از جمله کسانی هستند که استفاده از روش کامپوزیت ونیر به آن ها توصیه می شود.

فرایند انجام ونیر کامپوزیت

دندان پزشک برای این که مشخص کند چند دندان شما نیاز به کامپوزیت دارد ابتدا آن ها را معاینه می کند. مدت زمان کلی انجام کامپوزیت ونیر به تعداد دندان ها و مشکل آن ها بستگی دارد. با این حال در حالت عادی، کامپوزیت کردن هر دندان بین 30 تا 60 دقیقه طول می کشد که نسبت به روش های دیگر زمان کمی است. با توجه به تعداد دندان ها ممکن است بین یک تا دو نوبت مراجعه به دندان پزشکی نیاز باشد.

از آن جایی که در پروسه درمانی کامپوزیت، مینای دندان برداشته نمی شود می توان این کار را در مدت زمان کم انجام داد. در فرایند کامپوزیت دندان، سطح دندان با یک ژل اسیدی، اچ می شود. این ژل اسیدی کمک می کند کامپوزیت به مینای دندان بچسبد و بیوندی محکم بین آن ها برقرار شود. بعد از قرار گرفتن کامپوزیت روی دندان نوبت به پولیش دندان می رسد. در مرحله آخر دندانپزشک بایت را برای هر دندان تست می کند. مجموع این عملیات بین 30 تا 60 دقیقه برای هر دندان طول خواهد کشید.

روکش دندانی چیست؟

روکش های دندانی مانند یک پوشش برای دندان های آسیب دیده هستند. روکش های دندانی حالت طبیعی دندان های شما را به هم نمی زنند. پرسلین، سرامیک، زیرکونیا و رزین کامپوزیت از جمله مدل های مختلف روکش های دندانی هستند. روکش دندانی معمولا زمانی استفاده می شود که آسیب شدیدی به تاج دندان وارد شده باشد چرا که روکش به پایداری و استحکام تاج می شود. روکش دندان دور تا دور تاج را در بر می گیرد و از خرد شدن کامل آن پیشگیری خواهد کرد. یکی از مزایای استفاده از روکش دندان افزایش طول عمر دندان است.

فرایند انجام روکش دندانی

اگر قرار باشد قرار گیری روکش روی دندان به صورت سنتی انجام شود، باید حداقل دو بار به کلیکینیک دندان پزشکی مراجعه کنید. دندان پزشک ابتدا دندانی که قصد روکش کردن آن را دارید معاینه می کند تا مشکل آن را بیابد. برای این کار ممکن است از عکس برداری X-Ray  نیز استفاده شود. در مرحله بعدی دندانپزشک بخشی از لایه بیرونی دندان هدف را برداشته و آن را علامت گذاری می کند. سپس نمونه را به یک آزمایشگاه دندان پزشکی می فرستد تا روکش متناسب با آن آماده شود. برای این که دندان در این مدت از آسیب محفوظ بماند، دندانپزشک روی آن یک روکش موقت می کشد. در نوبت بعدی مراجعه به دندانپزشکی روکش بر روی دندان قرار می گیرد.

روش دیگری نیز برای روکش کردن دندان وجود دارد که زمان کمتری می برد. در این روش دندانپزشک با استفاده از تصویربرداری دیجیتالی و اسکن داخل دهانی، در همان کلینیک روکش را برایتان آماده می کند. پروسه ساخت روکش می تواند تا یک ساعت طول بکشد. بعد از ساخت روکش نوبت به قرار دادن آن روی دندان می رسد. فرایند روکش کردن دندان به روش دیجیتالی بین 2 تا 4 ساعت زمان می برد.

مزایا و معایب کامپوزیت ونیر

یکی از مزایای اصلی کامپوزیت ونیر این است که درد و خونریزی ندارد و برای انجام آن نیازی به تراشیدن دندان های اصلی نیست. از آنجایی که کامپوزیت ونیر کردن دندان یک روش کم تهاجمی است در فرایند انجام آن به دندان های مجاور آسیبی نمی رسد. قیمت ارزان، بی نیازی از لابراتور، مدت زمان کوتاه انجام فرایند، قابل ترمیم بودن، غیرتهاجمی بودن و عدم نیاز به دستکاری ساختار دندان از جمله مزایای دیگر کامپوزیت ونیر هستند.

درباره معایب کامپوزیت ونیر نیز باید گفت این روش نسبت به سایر روش های درمانی طول عمر پایین تری دارد، علاوه بر این برخی ممکن است بعد از قرار گرفتن کامپوزیت ونیر روی دندان احساس حساسیت یا درد داشته باشند. اگر از کامپوزیت ونیر به خوبی مراقبت نشود، رنگ آن بعد از مدتی تغیر خواهد کرد. یکی از نکات مهم درباره کامپوزیت ونیر این است که اگر از مواد با کیفیت در ساخت آن استفاده نشود ممکن است غیرطبیعی جلوه کند. از آنجایی که برای قرار گرفتن کامپوزیت ونیر بر روی دندان ها، دندان تراشیده نمی شود، کامپوزیت ظاهری برجسته پیدا خواهد کرد.

مزایا و معایب روکش دندانی

روکش دندان می تواند از دندان هایی که آسیب شدید نظیر لب پر شدن یا شکستگی دارند، محافظت کند.علاوه بر این توصیه می شود برای محافظت از دندان هایی که عصب کشی شده اند از روکش دندان استفاده شود. یکی از مهم ترین مزایای روکش دندانی این است که با توجه به مواد به کار رفته در آن طول عمری بین 5 الی 15 سال خواهد داشت و نیازی به تعویض ندارد.

از معایبی که می توان برای روکش دندان برشمرد این است که برای انجام این کار بخش زیادی از دندان تراشیده می شود و این کار غیر قابل برگشت است. دندان هایی که روکش می شوند نسبت به سرما و گرما حساسیت بیشتری پیدا می کنند، اگر این حساسیت ادامه دار شد می توان از  خمیردندان های ضد حساسیت استفاده کرد. در صورتی که ارتفاع دندان روکش شده به خوبی تنظیم نشود، بیمار هنگام غذا خوردن با درد روبه رو خواهد شد. اگر روکش دندان شل شود، جرم به باقی مانده دندان نفوذ می کند و باعث پوسیدگی خواهد شد. در آخر باید گفت برخی افراد به موادی که برای ساخت روکش دندانی مورد استفاده قرار می گیرد حساسیت دارند.

روکش کنیم یا کامپوزیت ونیر؟

این که بین روکش و کامپوزیت ونیر کدام برای شما مناسب تر است، بستگی به شرایط شما دارد. برای مثال اگر یک دندان عصب کشی شده دارید بهتر است آن را روکش کنید چرا که این دندان به مرور زمان تغییر رنگ می دهد و کامپوزیت توانایی مخفی کردن آن را ندارد در عین حال این دندان آسیب پذیرتر هم شده و کامپوزیت نمی تواند به خوبی روکش از آن محافظت کند.

برخی دوست ندارند که دندان هایشان تراشیده شوند به همین خاطر استفاده از کامپوزیت ونیر را ترجیح می دهند. در ایران بیمه بخشی از هزینه های روکش دندان را تقبل می کند در حالی که هزینه کامپوزیت ونیر کاملا آزاد است. پس اگر هزینه برایتان مهم است بهتر است به سراغ روکش دندان بروید.

سخن پایانی

در این مقاله به بررسی کامپوزیت ونیر و روکش دندان پرداختیم و سعی کردیم تفاوت آن ها را بیان کنیم. همانطور که تا این جا متوجه شدید، هر کدام از این روش ها برای گروهی از افراد مناسب است و نمی توان به طور کلی گفت یکی از آن ها بر دیگری برتری دارد. آنچه اهمیت دارد این است که برای انجام هرکدام از این روش ها به سراغ یک دندانپزشک با تجربه و حرفه ای بروید.