اگر قصد انجام عمل جراحی فک یا ارتودنسی دندان را داشته باشید و همزمان به فکر کاشت ایمپلنت دندان به جای دندان های آسیب دیده و یا از دست رفته خود هستید شاید این سوال ها برایتان پیش آمده باشد،آیا انجام همزمان ایمپلنت دندان و جراحی فک ممکن است؟،آیا انجام همزمان ارتودنسی و ایمپلنت دندان ممکن است؟،آیا این فرایند های درمانی نسبت به یک دیگر ترتیب خاصی دارند و در صورت مهم بودن ترتیب این فرایند ها کدام یک را باید ابتدا انجام داد؟. جواب کوتاه به این پرسش ها این است که،”بستگی دارد!” بسته به شرایط هر سلامت‌جو ،ترتیب انجام این فرایند ها تغییر میکند. در ادامه مطلب توضیح مختصر و مفیدی در مورد حالت های متفاوت و اقدام های متناسب با هر حالت آمده است. پیشنهاد میشود برای یافتن پاسخ این مطلب را تا انتها بخوانید.
توضیح مختصر ایمپلنت دندان و جراحی فک
انجام همزمان هر یک از روش های درمانی،کاشت ایمپلنت دندان،جراحی فک و ارتودنسی دندان با یکدیگر دور از ذهن نیست در واقع خیلی از اوقات این روش های درمانی مکمل یکدیگر هستند و برای رسیدن به یک نتیجه مطلوب باید به صورت همزمان با یک دیگر انجام شوند.
در ابتدا توضیح مختصری در مورد ایمپلنت دندان و جراحی فک ارائه میگردد و سپس در بخش های بعدی به پرسش اصلی این مقاله پاسخ داده میشود.
عمل کاشت ایمپلنت دندان یکی از روش های درمانی متداول و مرسوم در حیطه دندان‌پزشکی میباشد.در طی این عمل درمانی ایمپلنت دندان، با دندان آسیب دیده(یا از دست رفته) تعویش میشود،به این صورت که پس از انجام معاینات لازم و دریافت مشاوره توسط دندان‌پزشک،ایمپلنت دندان اختصاصی و متناسب با شرایط هر سلامت‌جو طراحی میشود.ایمپلنت دندان به صورت کلی از 3 بخش تشکیل میشود.ریشه یا فیکسچر که معمولا از جنس فلز تیتانیوم میباشد،این قطعه در فک پیچ میشود و وظیفه نگهداری و پایدار کل ایمپلنت دندان را به عهده دارد،”اِباتمنت” این قطعه بخش میانی ایمپلنت را تشکیل میدهد که وظیقه ایجاد ارتباط بین ریشه و قسمت بعدی ایمپلنت دندان،یعنی “تاج” را به عهده دارد.تاج ایمپلنت دندان بخش بیرونی و خارجی ایمپلنت میباشد که در واقع همان نقش تاج دندان را ایفا میکند که به وسیله نوعی چسب یا به اصطلاح “سمنت” به اباتمنت متصل میشود.جنس تاج ایمپلنت دندان بسته به شرکت سازنده ایمپلنت فرق میکند،جنس تاج ممکن است سرامیکی،فلزی یا سرامیکی-فلزی باشد.تصور رایج این است که برای افزایش طول عمر مفید ایمپلنت دندان باید از تاج ایمپلنت دندان مراقبت بیشتری صورت گیرد،با اینکه بهداشت فردی و مراقبت از دهان نقش مهمی در افزایش طول عمر ایمپلنت دندان دارد اما با این حال معمولا تاج ایمپلنت کمتر در معرض آسیب جدی قرار دارد و معمولا سایر اجزای ایمپلنت مانند پایه یا اباتمنت ممکن است بر اساس موارد متفاوت آسیب ببیند(مانند استفاده نادرست و فشار بیش از حد به ایمپلنت دندان).
جراحی فک نیز یکی از عمل های بسیار مهم در حوزه جراحی صورت میباشد،این عمل جنبه زیبایی و هم جنبه درمانی دارد زیرا علاوه بر تغییر فرم فک و صورت بر روی فرایند های حیاتی تکلم،تنفس و جویدن نیز تاثیر میگذارد.بسته به شرایط سلامت‌جو ممکن است فک بالا،فک پائین یا هر دو فک نیاز به جراحی داشته باشند،لازم به ذکر است برای این عمل نیاز است که سلامت‌جو بیهوش شود و مدت زمانی بیهوشی نیز به نوع فکی که باید جراحی بر روی آن صورت بگیرد بستگی دارد و به طور تقریبی زمانی بین 2 تا 6 ساعت ممکن است این عمل طول بکشد. هر چه سلامت‌جو سن کمتری داشته باشد درصد موفقیت این عمل نیز بیشتر میباشد زیرا موفقیت این عمل ارتباط مستقیمی با سرعت ترمیم استخوان و تراکم استخوان دارد که همین سنین کمتر(بالای 18) را به سن مطلوب برای انجام این عمل تبدیل میکند.
جراحی فک نیز یکی از عمل های بسیار مهم در حوزه جراحی صورت میباشد،این عمل جنبه زیبایی و هم جنبه درمانی دارد زیرا علاوه بر تغییر فرم فک و صورت بر روی فرایند های حیاتی تکلم،تنفس و جویدن نیز تاثیر میگذارد.
لازم به ذکر است تراکم استخوان و سرعت رشد آن با کاشت ایمپلنت دندان نیز در ارتباط است و برای کاشت ایمپلنت دندان استخوان متراکم مطلوب است بنابراین در صورت تراکم پایین استخوان فک در محل کاشت ایمپلنت دندان ممکن است به جراحی فک و عمل کاشت اسخوان نیاز باشد.
ایمپلنت دندان و جراحی فک
این پرسش که آیا کاشت ایمپلنت دندان و جراحی فک به صورت همزمان ممکن است،پاسخ ساده تری نسبت به سایر پرسش های مطرح شده در این نوشته دارد،به صورت خلاصه جراحی فک و کاشت ایمپلنت دندان هیچ تناقضی با یک دیگر ندارند و حتی میتوان برای کاهش هزینه های ایمپلنت دندان،پس از مشورت گرفتن از دندان‌پزشک و جراح فک، در حین انجام عمل جراحی فک،کاشت ایمپلنت نیز به صورت همزمان صورت گیرد.اما نکته ای که در این بین وجود دارد این است که هنگامی که برای مدت طولانی جای دندان خالی بماند(در صورت از دست دادن دندان) و نیروی کافی به آن قسمت از فک که دندان را از دست داده است وارد نشود پس از مدتی آن قسمت از فک شروع به تجزیه کردن استخوان میکند و استخوان در آن قسمت تحلیل میرود و در واقع آن قسمت از فک نازک تر میشود،همین امر ممکن است که فرایند کاشت ایمپلنت را با چالش هایی روبهرو کند زیرا برای کاشت ایمپلنت استخوان فک باید تراکم و استحکام کافی برای نگهداری از ایمپلنت دندان را داشته باشد،البته این مشکل نیز به سادگی از طریق پیوند استخوان به فک برطرف میشود و جای نگرانی در کار نیست.
یکی دیگر از حالت های ممکن این میباشد که قبل از انجام جراحی فک شما در دهان خود ایمپلنت کاشته باشید. این شرایط به طور کلی مشکلی برای جراحی فک ایجاد نمیکند اما پس از بررسی شرایط و عوامل متفاوت توسط جراح فک ممکن است اقداماتی مقتضی باشد. جراح فک در مرحله اول پایداری ایمپلنت در فک را میسنجد و در صورت نیاز اقدامات لازم برای انجام هر چه بهتر جراحی صورت میگیرد،به عنوان مثال ممکن است در صورت نیاز به صورت موقت ایمپلنت دندان برداشته شود. یکی دیگر از عوامل موفقیت در چنین شرایطی ارتباط موثر میان جراح فک و دندان‌پزشک میباشد تا از طریق هماهنگی با یک دیگر یک برنامه درمانی مناسب و متناسب با شرایط سلامت‌جو تدوین شود.
جراح فک در مرحله اول پایداری ایمپلنت در فک را میسنجد و در صورت نیاز اقدامات لازم برای انجام هر چه بهتر جراحی صورت میگیرد.
ایمپلنت دندان و ارتودنسی
به صورت عمومی تعداد کمی از افراد دندان های کاملا هم تراز دارند و درصد زیادی از جمعیت حداقل یکی از دندان های خود را از دست داده اند بنابراین نیاز به انجام همزمان ایمپلنت دندان و ارتودنسی آنچنان سورپرایز کننده نیست.اما حال سوالی که مطرح میشود این است،کدام را باید اول انجام داد؟ ارتودنسی یا ایمپلنت دندان؟
به صورت کلی در اکثر موارد ابتدا ارتودنسی دندان صورت میگیرد و سپس ایمپلنت دندان جایگذاری میشود.این عمل به این دلیل صورت میگیرد که ایمپلنت دندان به صورت دائمی در استخوان فک قرار میگیرد و هنگامی که در استخوان جوش بخورد امکان جابهجایی آن وجود ندارد.بنابراین ابتدا باید ارتودنسی انجام شود تا بعد از جابه جایی دندان ها فضای کافی برای قرار گیری ایمپلنت دندان ایجاد شود و سپس کاشت ایمپلنت دندان صورت گیرد.
اگر شما در شرایطی هستید که به ارتودنسی و ایمپلنت دندان نیاز دارید پیشنهاد میشود برای یافتن پاسخ قطعی این سوال که ترتیب انجام ارتودنسی و ایمپلنت دندان برای شما به چه صورت از یک دندان‌پزشک مشاوره بگیرید تا یک برنامه درمانی اختصای برای شما تدوین کند.
اگر شما در شرایطی هستید که به ارتودنسی و ایمپلنت دندان نیاز دارید پیشنهاد میشود برای یافتن پاسخ قطعی این سوال که ترتیب انجام ارتودنسی و ایمپلنت دندان برای شما به چه صورت از یک دندان‌پزشک مشاوره بگیرید تا یک برنامه درمانی اختصای برای شما تدوین کند.
اما در برخی از موارد استثنائی ممکن است ابتدا کاشت ایمپلنت دندان صورت گیرد و ارتودنسی دندان بعد از آن انجام شود.به عنوان مثال گاهی اوقات از ایمپلنت دندان به عنوان یک تکیه‌گاه مناسب جهت ایجاد نیروی کافی برای جابهجایی سایر دندان ها استفاده میشود و یا هنگامی که دندان های مجاور ایمپلنت دندان نیازی به ارتودنسی ندارند،در این موارد ایمپلنت دندان به ارتودنسی تقدم دارد.
سخن پایانی
انجام همزمان کاشت ایمپلنت دندان با ارتودنسی و جراحی فک هیچ تضادی ندارد و حتی ممکن است برای رسیدن به نتیجه مطلوب گاهی ضروری باشد.اما ممکن است برای اینکار به ملاحظات و تمهیداتی نیاز باشد که از طریق مشاوره با دندان‌پزشک و جراح فک میتوان به این موارد پی برد.