اگر به صورت منظم پلاک هایی که روی سطح دندانها جمع شده پاک نشوند، در نهایت بسیار سخت شده و به جرم دندان تبدیل میشوند. و حتی با مسواک زدن هم برطرف نمیشود. در این مواقع برای تمیز کردن آنها لازم است به دندانپزشک مراجعه کنید تا با استفاده از ابزارهای مخصوص، جرم دندان پاک شود. اما جرم گیری چیست و چگونه انجام میشود؟ در این مطلب به جرم گیری دندان و تمامی مراحل آن نیز اشاره خواهیم کرد. پس با کلینیک دندانپزشکی دکتر شمسایی همراه باشید.
جرم گیری چیست؟
در جرم گیری دندان دندانپزشک با کمک ابزار های مخصوص مانند قلم جرم گیری یا با استفاده از دستگاه التراسونیک، جرم و پلاک چسبیده به دندان را تمیز میکند. پس از پایان جرم گیری، بروساژ انجام میشود.
جرم دندان چیست؟
جرم دندان در واقع یه سری پلاک های میکروبی هستند که با رنگ زرد و سفید دیده میشوند و روی دندانها میچسبند. هنگامی که پلاکها بیشتر از 48 ساعت روی دندانها باقی بمانند، با مواد موجود در بزاق ترکیب شده و با گذشت زمان مواد معدنی در آن نفوذ کرده و سخت و محکم به سطح دندانها میچسبد. تا حدی که با شستشو و با مسواک زدن پاک نمیشوند و در بالا و زیر لثه قرار میگیرند. به این پلاکها جرم میگوییم.
چرا جرم دندان ایجاد میشود؟
در اثر خوردن مواد خوراکی، لایه های غذا روی دندان قرار گرفته و شما با زدن مسواک این مواد را از بین میبرید. اما وقتی که فاصله بین مسواک زدن زیاد میشود عمر این لایهها بیشتر میشود و حتی ممکن است به چند ماه برسد و به راحتی نمیتوانید از شر این موادها خلاص شوید. به طوری که زردی روی دندان ها قرار گرفته و ظاهر دندان را به تدریج زشت میکند.
همچنین افرادی که دخانیات مصرف میکنند نسبت به افرادی که مصرف نمیکنند بیشتر به جرم گیری دندان نیاز دارند. علاوه بر این، کسانی که خیلی چایی مصرف میکنند نیز به جرم دندان مبتلا خواهند شد.
شاید جالب باشد حتی خود بزاق دندان باعث جرم گرفتن دندان میشود و باعث افزایش جرم روی دندانها میشود. پس اگر برای مدتی هم غذا نخورید، باز هم جرم روی دندانها مینشیند.
شاید جالب باشد حتی خود بزاق دندان باعث جرم گرفتن دندان میشود و باعث افزایش جرم روی دندانها میشود. پس اگر برای مدتی هم غذا نخورید، باز هم جرم روی دندانها مینشیند.
مراحل انجام جرم گیری دندان
جرم گیری که یکی از رایج ترین خدمات دندانپزشکی است و به شرح زیر انجام میشود:
1-استفاده از بیحسی موضعی
برای کنترل درد در هنگام جرم گیری به بیحسی موضعی احتیاج دارید. در قدم اول، دندانپزشک ماده بیحسی را درون دهان فرد تزریق و ناحیه تحت درمان را بیحس میکند. حدودا بعد از 5 دقیقه بیحسی موضعی اثر کرده و کار را میتوان شروع کرد.
2-جرم گیری
در این مرحله دندانپزشک پلاک و جرم را از مناطق زیرین لثه، بین لثه، روی انتهای تاج دندان و در اطراف ریشه دندان تمیز کرده و جرم گیری را به دو صورت دستی یا با استفاده از ابزار مخصوصی به نام اولتراسونیک همچون دستگاه جرم گیری دندان کویترون( Cavitron ) انجام میدهد. هردو تکنیک به طور موثر پلاک سخت شده را از بین میبرند.
3-روت پلنینگ (Root Planing)
به حذف کردن باکتریهای زیر لثهای روت پلنینگ میگویند. در این فرآیند، دندانپزشک به طور عمقی قسمت زیر لثهها را تمیزکرده تا پلاک میکروبی و تارتار را از روی ریشه دندانها پاک کند.
4-شستشوی پایانی
پس از اینکه جرم گیری به طور کامل تمام شد دندانپزشک محل جرم گیری شده را خوب شستشو میدهد تا باکتری های باقیمانده حاصل از جرم گیری را از بین ببرد. برای اطمینان کامل برای اینکه بافت لثه به طور مناسب رشد کند، کمی روی لثه را فشار میدهد.
مزایای جرم گیری دندان چیست؟
مزایای جرم گیری دندان به شرح زیر است که به آن میپردازیم:
- با از بین رفتن جرمها پوسیدگی دندان از بین میرود.
- از بوی بد دهان جلوگیری میکند.
- بروساژ و جرم گیری دندان باعث بهبود ورم و التهاب لثه شده و از تبدیل شدن این مشکل به یک بیماری شدید جلوگیری میکند.
با وجود این همه موارد، زمانی این اقدامات مفید خواهد بود که جرمی روی دندان نیز دوباره تشکیل نشود. بعضی از بیماران که بهداشت دندان و دهان خود را رعایت نمیکنند، به جرم گیری دورهای نیاز خواهند داشت.
معایب جرم گیری دندان چیست؟
مانند هر روش درمانی دیگر، جرم گیری دندان نیز با وجود فواید بسیار، عوارضی هم دارد و خطر ایجاد خونریزی لثه و عفونت در لثهها را به دنبال دارد. برای اینکه دندان و لثه بعد از جرم گیری دندان دچار عفونت و خونریزی نشود، دندانپزشک ممکن است از فیبرهای آنتیبیوتیک بر روی لثه برای مدت یک هفته پس از درمان استفاده کند.
در صورتی که خطر بالایی از عفونت لثه وجود داشته باشد، پزشک ممکن است توصیه کند که قبل و بعد از انجام جرمگیری از داروهای آنتیبیوتیک استفاده کنید تا با استفاده از این روش از ورود باکتریها به جریان خون جلوگیری شود. همچنین، درد خفیف، حساسیت به مواد غذایی گرم، سرد و قندی، از متداولترین عوارض جانبی بعد از جرمگیری دندان محسوب میشوند.
درد خفیف، حساسیت به مواد غذایی گرم، سرد و قندی، از متداولترین عوارض جانبی بعد از جرمگیری دندان محسوب میشوند.
جرم گیری برای چه افرادی مناسب است؟
جرمگیری هیچ محدودیت سنی نداشته و همه افراد میتوانند با کمک جرمگیری، به افزایش سلامت دهان و دندان خود کمک کنند.
معمولاً توصیه میشود هر ۶ ماه یک بار یا سالی یک بار جرمگیری دندان را انجام دهید.
البته این مورد بستگی به نظر دندانپزشک شما نیز دارد.
هر چند وقت یک بار باید جرمگیری انجام شود؟
وضعیت رسیدگی به بهداشت دهان و دندان شما تماماً بستگی دارد. بسیاری از افراد با یک جرم گیری میتوانند جرم انباشته را بر روی دندانهای خود پاک کنند و سپس به مراقبت از دندانهای خود ادامه دهند. اما باید توجه داشت که هر فرد نیازمند یک جرمگیری سالیانه است تا جرمهایی که با مسواک پاک نمیشوند، با ابزارهای قویتر مانند ابزارهای دندانپزشکی از بین برود.
روشهای جرمگیری دندان
به طور کل جرم گیری به دوصورت انجام میشود:
1-جرم گیری دستی
در این روش، دندانپزشک با استفاده از روش دستی، پلاک و رسوب جرم ایجاد شده روی سطح دندانها را پاک میکند. جرمگیری دستی برای از بین بردن پلاک سطحی و رسوب تارتار بسیار موثر است.
2-جرم گیری اولتراسونیک (Ultrasonic)
در جرمگیری اولتراسونیک، از ارتعاشات برای پاکسازی سریع و کارآمد پلاک و رسوبهای ایجاد شده استفاده میشود. نوک این جرمگیرها بسیار کوچک است و به راحتی در شکافهایی که دسترسی به آنها سخت است، نفوذ میکند. علاوه بر این، جرمگیر اولتراسونیک آب را برای پاکسازی جرمها به داخل دندانها اسپری میکند.
بعد از جرمگیری چه مراقبتهایی باید انجام شود؟
در حین جرمگیری دندانها، توجه به نکات زیر در دوره نقاهت بسیار مهم است تا بهبود سریعتری را تجربه کنید:
- رعایت کامل برنامه دارویی توصیه شده توسط پزشک
- انجام مراقبتهای لازم با خوراکیهای نرم و برنامه غذایی مناسب
- استفاده از بزاق مصنوعی (Artificial saliva) با مشورت متخصص دندانپزشکی برای کاهش خشکی دهان
- رعایت بهداشت دندان و دهان به طور منظم در طول روز
- مراجعه دورهای به متخصص دندانپزشکی برای معاینات کامل
- اجتناب از مصرف غذاها و نوشیدنیهای گرم و داغ
- کنترل مصرف غذاها و نوشیدنیهای دارای رنگ دانه
- رعایت نکات خاصی که متخصص به شما توصیه کردهاست
با رعایت این نکات و مشورت با متخصص، به بهترین نتیجه از جرمگیری دندان دست خواهید یافت.
نتیجه گیری
زمانی که متوجه شدید سطح دندانهای شما زرد شده و با مسواک هم جرم سطح آن تمیز نشد، به این معنی است که از رسیدگی به دندان های خود غافل بودهاید و به جرم گیری نیاز دارید. در این مواقع بهتر است برای بررسی وضعیت دندان هایتان به دندانپزشک مراجعه کنید تا زمان جرم گیری دندانهایتان را مشخص کند.