به چه علتی آبسه دندان رخ می‌دهد؟
برای پیشگیری از آبسه دندان چه باید کرد؟
راه‌های درمان آبسه دندان کدام‌اند؟
در این مقاله نیز به این موضوعات می‌پردازیم.
آبسه دندان چیست؟
آبسه، حفره‌ای پر از چرک است که در ناحیه ریشه دندان عفونت می‌کند و در همه‌ی گروه های سنی می‌تواند رخ بدهد. این بیماری، در اثر عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود که با درمان به موقع مشکلی ایجاد نمی‌کند اما می‌تواند از فک به گردن، سر یا سایر اعضای گسترش یابد. آبسه دندان خودش خود به خود درمان نمی‌شود و برای آن باید به یک پزشک با تجربه مراجعه کنید.
انواع آبسه دندان
آبسه دندان به سه دسته تقسیم می‌شود:
- آبسه پریودنتال (Periodontal Abscess): آبسه پریودنتال که به نام آبسه جانبی یا پاریتال می‌شناسند بر استخوان کنار دندان تاثیر می‌گذارد. این نوع ضایعه، یک وضع خطرناکی است که در نتیجه تجمع باکتری یا گیر افتادن یک جسم خارجی در کیسه پریودنتال ایجاد می‌شود. این نوع آبسه بیشتر افراد را در بر می‌گیرد و نیاز به مدیریت سریع و طولانی مدت دارد.
- آبسه ژنژیوال(Gingival Abscess): این نوع آبسه بین لثه و دندان ایجاد می‌شود. این نوع آبسه به دلیل مسواک زدن نادرست، شکستگی دندان، گیر کردن غذا در خط لثه و یا زمانی که خونریزی در خط لثه اتفاق می افتد، ایجاد می‌شود. وارد کردن نیروی زیاد روی دندان – در اثر ارتودنسی – می‌تواند باعث ایجاد این نوع آبسه شود.
- آبسه پری‌اپیکال (Periapical Abscess): این نوع آبسه در انتهای ریشه دندان شما شکل می‌گیرد. طوری که چرک ناشی از عفونت از نوک ریشه و از طریق استخوان به داخل لثه پخش می‌شود. در نتیجه لثه ها در اثر عفونت عفونی می‌شوند. عفونت ناشی از چرک، معمولا علت درد شدید همیشگی است که هنگام گاز زدن غذا بدتر می‌شود.
تو این مورد، بسته به محل دندان، ممکن است عفونت به بافت های نرم لثه گستش پیدا کند و باعث تورم در فک، کف دهان یا گونه‌ها شود. در اخر بافت ممکن است باز شود و به چرک اجازه تخلیه دهد. لازم به ذکر است عفونت هایی که از طریق راه هوایی گسترش می‌یابند می‌توانند جدی حتی تهدید کننده باشد؛ بنابر این نوع از آبسه باکتری از داخلی ترین قسمت دندان عبور می‌کند و می‌تواند تا رشه دندان نفوذ کرده و پری اپیکال را ایجاد کند.
آبسه دندان عقل (Wisdom Tooth Abscess)
دندان عقل عضو اخرین دندان هایی است رشد می‌کند که در بسیاری از موارد هیچ عملکردی ندارد و حتی می‌تواند باعث بروز مشکلات سلامت دهان و دندان شود. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دندان عقل کار بسیار دشواری است با توجه به موقعیت آن ها در دهان از این رو دندان‌های عقل به سبب نهفتگی‌شان و هم سلامت ضعیف دهان، گاهی می‌تواند باعث عفونت شود که با بدتر شدن این امر، ممکن است شاهد آبسه دندان باشید.
اگه احساس درد موقع غذا خوردن می‌کنید یا از بوی بد دهان ناراضی هستید، این امکان وجود دارد دچار آبسه دندان شده باشید اگر این چنین است، باید فورا به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر آبسه دندان را فراموش کنید ممکن است دچار عوارضی مانند دندان درد و تورم غدد در گردن و …. شوید.
اگر آبسه دندان را فراموش کنید ممکن است دچار عوارضی مانند دندان درد و تورم غدد در گردن و …. شوید.
آبسه دندان عصب‌کشی شده (Nervous tooth abscess)
بعد از انجام عمل عصب‌کشی دندان، ممکن است به دلیل نفوذ مواد باقیمانده از عصب به نوک ریشه، داخل بافت دندان، و حضور آسیب و عفونت در استخوان و لثه اطراف دندان که عصب‌کشی شده، با تورم و آبسه روبه‌رو شوید. در چنین شرایطی، توصیه می‌شود به سرعت به دندانپزشک خود مراجعه کنید
دلایل آبسه دندان
دندان دارای ساختار مستحکم است، اما داخلی ترین قسمت آن ( پالپ دندان )، از اعصاب، بافت همبند و عروق خونی تشکیل شده است که در اثر علائما ممکن است باعث عفونت شود. به طور کلی آبسه دندان، می تواند شمال موارد زیر باشد:
- رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان و کوتاهی در مسواک زدن، نخ دندان کشیدن یا استفاده منظم از فلوراید
- وجود داشتن حفره عمیق در دندان یا پوسیدگی دندان
- بیماری‌ها از جمله سرطان و دیابت و مصرف برخی دارو‌ها
- رژیم غذایی رشار از قند
- داشتن بیماری لثه
- آسیب و صدمه دیدن دندان و ترک خوردگی دندان
توجه کنید اگر این بیماری درمان نشود، می‌تواند به پالپ دندان آسیب جدی برساند و منجر به ایجاد آبسه شود.
علائم آبسه دندان
در هنگام وجود آبسه دندان (گاهی اوقات، اما نه همیشه)، ناحیه اطراف دندان عمدتاً درد می‌کند. این درد معمولاً با حس شدید و ضربانی در نزدیکی دندان همراه است، به خصوص زمانی که فشاری به دندان وارد می‌شود. این درد ممکن است به فک یا دیگر قسمت‌های صورت (در سمتی که آسیب دیده است) گسترش یابد.
همچنین، ممکن است شما علائم زیر را تجربه کنید:
- تورم
- قرمزی لثه
- احساس مزه بد در دهان
- تب
- تورم غدد لنفاوی
- مشکل در تنفس یا بلع
- حساسیت به دمای سرد یا گرم
- التهاب لثه
- بوی بد دهان
- درد شدید در گوش، گردن یا فک
- احساس درد هنگام گاز گرفتن یا جویدن غذا
گاهی اوقات، آبسه ممکن است باعث ایجاد برآمدگی‌های جوش مانند روی لثه شود. اگر این برآمدگی‌ها را فشار دهید و مایعی از آن به بیرون تراوش کند، اطمینان حاصل کنید که دندان شما آبسه کرده است و آن مایع چرک است.
پیشگیری از آبسه دندان
برای جلوگیری از آبسه دندان و حفظ سلامت دندان‌ها و لثه‌ها، می‌توانید به راهکارهای ساده زیر روی آورید:
- به منظور معاینه دوره‌ای و چکاپ دندان‌ها، به دندانپزشک مراجعه کنید.
- دندان‌های خود را روزانه دو بار، هر بار به مدت دو دقیقه با استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید، مسواک بزنید.
- مسواک خود را هر 3 تا 4 ماه یکبار تعویض کنید.
- برای تمیز کردن نواحی بین دندان‌ها و لثه‌ها که به سختی قابل دسترسی هستند، از نخ دندان استفاده کنید.
- اگر دندانی لق یا ترک‌خورده دارید، بلافاصله به دندانپزشک مراجعه کنید.
- مصرف غذاها و نوشیدنی‌های شیرین را محدود کنید، زیرا شیرینی‌ها و نوشابه‌ها ممکن است حفره در دندان ایجاد کنند که به آبسه منجر شود.
- مصرف میان وعده را محدود کنید و به وعده‌های غذایی خود توجه داشته باشید.
درمان آبسه دندان
هدف اصلی درمان آبسه دندان، خلاصی از عفونت و درد است. برای رسیدن به این هدف، متخصص درمان ریشه ممکن است از روش‌های درمانی زیر استفاده کند:
درمان آبسه دندان با استفاده از آنتی‌بیوتیک:
در صورت گسترش عفونت به مناطق دیگر از بدن، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود. با این حال، باید توجه داشت که آنتی‌بیوتیک‌ها به تنهایی قابلیت درمان آبسه را ندارند.
کشیدن دندان:
اگر اندودنتیست نتواند راهی برای نجات دندان پیدا کند، ممکن است به زور دندان را کشیده و از جا بیاندازد.
درمان آبسه با عصب‌کشی دندان:
عصب کشی دندان به عنوان بهترین راه برای حفظ دندان مطرح می‌شود. در این روش، اندودنتیست با استفاده از مته، یک سوراخ در دندان مورد نظر ایجاد می‌کند و سپس با تخلیه آبسه و تمیزکردن پالپ عفونی از داخل دندان و کانال‌های ریشه‌ای آن، به حفظ دندان می‌پردازد. در ادامه، ناحیه پالپ و فضاهای خالی با یک ماده خاص پر می‌شود.
در مرحله بعدی، کانال ریشه تمیز شده، شکل می‌گیرد و پس از مهروموم کردن دندان، با استفاده از روکش دندان ترمیم می‌شود. در این روش، دندان ترمیم شده، در ظاهر و عملکرد به عنوان سایر دندان‌ها خواهد داشت.
نتیجه گیری
ممکن است شما با بروز یک یا چند آبسه در دهان خود روبه‌رو شوید، زیرا یک آبسه ممکن است از طریق استخوان حرکت کند و در چندین نقطه ایجاد شود. با این حال، مهم است بدانید که هر آبسه تنها به یک دندان ارتباط دارد.
همانطور که ذکر شد، مصرف غذاها و نوشیدنی‌های شیرین می‌تواند به رشد باکتری‌ها کمک کند و این ممکن است منجر به پوسیدگی و یا مشکلات دیگر دندانی شود. بنابراین، بهتر است اگر حداقل دو بار در روز دندان‌های خود را مسواک بزنید یا مصرف قند را به حداقل برسانید، زیرا این اقدامات می‌توانند احتمال ابتلا به چنین مشکلاتی را کاهش دهند