بریج دندان در واقع نوعی دندان مصنوعی است که با اتصال به تاج دندان‌های کناری، فضای خالی دندان از دست رفته را پر کرده و صحبت و غذا خوردن را برای فرد آسان می کند. بریج همانطور که از نامش پیداست مانند پل بین دو دندان است. استفاده از بریج دندان در سال های اخیر بسیار محبوب بوده است. این نشان می دهد که این روش درمانی فواید و مزایای خاص خود را دارد.
بریج دندان با وجود مزایایی که دارد، دارای مشکلات و ایراداتی است. اما قبل از بیان مشکلات رایج بریج‌های دندانی، به طور مختصر به معرفی انواع بریج دندان می‌پردازیم:
انواع بریج دندان
در چنین مواردی می توان از انواع بریج دندان استفاده کرد:
بریج دندان سنتی:
این نوع بریج دندان یکی از محبوب ترین بریج ها است. در این روش بریج های دندان توسط روکش های مربوطه نگهداری می شوند. این روش زمانی قابل استفاده است که دندان های دو طرف دندان های از دست رفته یا آسیب دیده سالم باشند. البته نیاز به پولیش مینای دندان برای تامین فضای کافی برای تاج دندان از معایب این روش است.
بریج دندان کانتیلور (Cantilever):
در این روش دندان مصنوعی فقط از یک طرف حمایت می شود. سایر شرایط و روش های اجرای این پل مانند پل سنتی است.با توجه به اینکه در این روش دندان در یک جهت حمایت می شود، امکان شکستن و آسیب دیدن آن بیشتر است. البته تراش و آماده سازی دندان از همان یک طرف هم ضروری است.
بریج دندان باله‌دار یا مریلند (Maryland):
در بریج های مریلند به جای استفاده از دندان های مجاور، از چارچوب فلزی یا چینی استفاده می شود. این ساختار در پشت دندان های کناری دندان آسیب دیده قرار می گیرد و از بریج محافظت می کند. در روش مریلند، دندان های بریج توسط روکش پشتیبانی نمی شوند.
استفاده از بریج های پشتیبانی
بریج های ساپورت شده جدیدترین نوع بریج های دندانی هستند. در این روش به جای روکش از ایمپلنت دندان استفاده می شود. این روش زمانی استفاده می‌شود که بیش از یک دندان آسیب دیده یا از دست رفته دارید. اشکال این روش این است که باید دو عمل جراحی روی فرد انجام شود. یکی برای ایمپلنت دندان و دیگری برای ایجاد بریج. به همین دلیل تکمیل این روش به زمان نیاز دارد و گاهی اوقات تکمیل آن چندین ماه طول می کشد.
مشکلات رایج بریج های دندانی
گفتیم که بریج با وجود مزیت‌هایی که دارد مشکلاتی هم دارد. در این قسمت می‌خواهیم در مورد مشکلات رایج بریج دندان و راه‌های رفع آنها صحبت کنیم:
- تفاوت در نحوه مسواک زدن
کسانی که از بریج دندان استفاده می کنند باید از روش‌ها و دستگاه های خاصی برای حفظ بهداشت دهان خود استفاده کنند. این مشکل یکی از مشکلات رایج بریج های دندانی است. در واقع روش مسواک زدن بریج با دندان های دیگر متفاوت است. به طور کلی، هنگام نصب بریج دندان، پزشک روش صحیح مسواک زدن و تمیز کردن دهان و دندان ها را به کاربر توضیح می‌دهد. این افراد باید از مسواک مخصوص (مسواک بین دندانی) و نخ دندان مخصوص (نخ زیر و رو کش) استفاده کنند. - طول عمر کوتاه
بریج دندان با استفاده از چسب مخصوص به تاج دندان های جانبی متصل می شود. طبیعی است که بهترین چسب های استفاده شده نیز پس از مدتی کیفیت و استحکام اولیه خود را از دست می دهند. به همین دلیل بیمار باید پس از چند سال برای سیمان کردن دندان‌ها به پزشک مربوطه مراجعه کند. این به شرطی است که بریج قبل از باز شدن چسب به دلایل مختلف مانند جویدن غذاهای سفت یا استفاده از چسب و مواد بی کیفیت آسیب نبیند.اگرچه بریج دندان قابل تعمیر و تعویض است، حتی اگر تعمیر شود، باز هم عمر خاصی دارد. عمر کوتاه بریج یکی از مشکلات رایج بریج های دندانی محسوب می شود.توجه داشته باشید که میانگین عمر یک بریج دندان خوب در صورت مراقبت و معاینه مداوم و منظم بین 5 تا 7 سال است، اما گاهی اوقات برخی از بریج‌ها بسته به نوع و کیفیت بریج و مراقبت از آن می توانند تا 15 سال عمر کنند. البته به ندرت پیش می‌آید که حتی بهترین انواع بریج دندان بیش از 15 سال عمر کنند.
- حساس شدن
بروز حساسیت بعد از بریج یکی از مشکلات رایج بریج های دندانی است. به طور کلی اکثر روش های درمانی دهان و دندان باعث ایجاد حساسیت هایی در آنها می‌شود که به مرور زمان برطرف می‌شود. همچنین استفاده از بریج دندان باعث افزایش حساسیت دندان ها به سرما و گرما در هفته های اول استفاده می‌شود. این حساسیت‌ها معمولاً در چند هفته اول برطرف می‌شوند، اما گاهی اوقات حساسیت‌های دندانی ناشی از بریج پایدار و طولانی‌مدت هستند. در چنین مواردی، دندانپزشک مجبور می‌شود عصب را خارج کند یا کانال ریشه‌ای در دندان ایجاد کند تا مشکل برطرف شود. - ایجاد خط تیره در انتهای بریج
انتهای پل دارای لبه فلزی است.این لبه فلزی از تجمع ذرات غذا در انتهای آدامس جلوگیری می‌کند. وجود حاشیه باعث ایجاد خط تیره بین لبه روکش و لثه می شود که ظاهر چندان جذابی ندارد. در واقع وجود این خط شکسته در انتهای بریج را نیز می توان از جمله مشکلات رایج بریج های دندانی برشمرد.ایجاد یک خط تیره در انتهای بریج از نظر بسیاری یکی از مشکلات رایج بریج دندان است.
- نیاز به مراقبت ویژه
در ابتدا گفتیم که به طور کلی عمر مفید بریج دندان خیلی طولانی نیست. اما دستیابی به همان عمر مفید نه چندان طولانی تابع رعایت بهداشت و انجام مراقبت های ویژه است. با این حال، با وجود مراقبت، حفره های اطراف تاج بریج هنوز بسیار رایج است. در این حالت دندان پوسیده نمی‌تواند به عنوان پایه پل برای دندان عمل کند. علاوه بر این برای افزایش طول عمر بریج دندان مراجعه مداوم به دندانپزشک در فواصل زمانی 6 ماه تا 1 سال ضروری است. به طور معمول، پوشش های مورد استفاده در بریج دندان پس از این مدت نیاز به بررسی و گاهی اوقات تعمیر دارند.علاوه بر این برای افزایش طول عمر بریج دندان مراجعه مداوم به دندانپزشک در فواصل زمانی 6 ماه تا 1 سال ضروری است.
- عدم نصب بریج در محل مورد نظر
علاوه بر کیفیت بریج، نصب صحیح آن نیز بسیار مهم است.قرار ندادن بریج در محل مورد نظر را می توان یکی از مشکلات رایج بریج های دندانی دانست. اگر بریج در جای مناسبی قرار نگیرد، مشکلات زیادی برای دهان و دندان های خود خواهید داشت. اما از کجا بفهمیم بریج دندان کار شده به خوبی در دهانمان می نشیند و مشکلی ندارد. یا برعکس بریج را نمی شد خیلی خوب در محل مورد نظر نصب کرد.
علائم زیادی برای تشخیص نصب صحیح یا نا‌درست بریج وجود دارند. که در زیر به برخی از آنها اشاره شده است:
علائم عدم نصب صحیح بریج دندانی
مشکل جویدن غذا (دندان نیش): وقتی یک بریج دندان خوب نصب نشده باشد، در خوردن و جویدن غذا دچار مشکل می شوید. گاهی این مشکل حتی می‌تواند باعث بروز مشکلات گوارشی در فرد شود.
حفره های دندان های مجاور: زمانی که بریج در محل درست قرار نگیرد، ممکن است ذرات غذا به درستی جویده نشوند و به زیر دندان‌های دیگر منتقل شوند. این مشکل در نهایت باعث ایجاد حفره در دندان های دیگر می‌شود.
تغییر در ظاهر فرد: نصب نامناسب و غیر اصولی باعث تغییر در ظاهر فرد می‌شود. یکی از این تغییرات ایجاد برجستگی یا فرورفتگی خاصی در محل نصب در دهان و صورت است.
مشکل در صحبت کردن: گاهی مستقر نشدن بریج دندانی باعث ایجاد مشکل در صحبت کردن فرد می شود. دلیل مشکلات جزئی در تلفظ برخی حروف یا احساس ناخوشایند در دهان ممکن است نصب غیراصولی بریج دندان باشد.
غیر طبیعی بودن رنگ و ظاهر بریج: بریج دندان با دندان طبیعی متفاوت به نظر می‌رسد. با گذشت زمان، با لکه دار شدن بریج و تغییر رنگ، این تفاوت حتی بیشتر می شود.