ایمپلنت دندان از چند جزء اصلی تشکیل می‌شود که شامل فیکسچر، اباتمنت و تاج دندان مصنوعی است. فیکسچر نوعی پایه است که در داخل استخوان فک قرار می‌گیرد. اباتمنت مانند مثل یک پیچ عمل می‌کند که باعث اتصال تاج دندان مصنوعی به ایمپلنت دندان می‌شود. تاج دندان با سایر دندان های طبیعی همرنگ است و در آزمایشگاه معمولا از جنس سرامیک ساخته می‌شود و در مرحله آخر پس از جوش خوردن پایه ایمپلنت با استخوان فک روی آن سوار می‌شود.
آمار ها نشان می‌دهد تنها در 2 درصد افراد ایمپلت دندان شکست می‌خورد. عوامل زیادی هستند که در ایمپلنت دندان که موفقیت یا عدم آن را مشخص می‌کند. در صورتی که دستور العمل های پزشک بعد از کاشت دندان را رعایت کنید؛ احتمال ایمپلنت ناموفق را می‌تواند کاهش دهد. بیماری های لثه علت اصلی شکست ایمپلنت دندان در اثر پراکنده شدن عفونت باکتریایی اطراف ایمپلنت یا آبسه لثه بعد از ایمپنت است. در صورتی که تحت شیمی درمانی هستید احتمال شکستگی ایمپلنت دندان نیز افزایش پیدا خواهد کرد. افرادی که دخانیات مصرف می‌کنند به علت کاهش روند ترمیم و بهبودی در بدنشان اغلب با ایمپلنت ناموفق روبه‌رو هستند. برای جلوگیری از پراکنده شدن عفونت باکتریایی بهتر است بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید و حداقل هر 6 ماه یکبار به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
خوب شدن کامل ایمپلنت دندان حدود 3 الی 6 ماه زمان می‌برد در این روند وجود درد یا تورم به دلیل عمل جراحی طبیعی است اما برای جلوگیری از شکست ایمپلنت دندان بهتر است بدانید علت پس زدن ایمپلنت چیست و چرا ایمپلنت دندان شکست می‌خورد؟
چرا ایمپلنت دندان شکست می‌خورد؟
پس زدن ایمپلنت در طی مدت کوتاه می‌تواند از نشانه‌های ایمپلنت ناموفق باشد که قبل از بهبودی کامل اتفاق می‌افتد و معمولاً به سبب پس زدن ایمپلنت به عنوان یک جسم خارجی توسط بدن منجر به بروز علائم آلرژیک می شود. پس زدن ایمپلنت در طولانی مدت ممکن است بعد از اسئواینتگریشن (Osseointegration) به دلیل نادیده گرفتن بهداشت دهان و دندان یا فشار زیاد به پایه ایمپلنت رخ دهد. مصرف دخانیات نیز از ریسک‌های اصلی عدم موفقیت ایمپلنت است. علائم پس زدن ایمپلنت ممکن است دلایل متفاوتی داشته باشد که تنها توسط دندانپزشک قابل تشخیص است. در صورت شل شدن پیچ ایمپلنت، تعویض یا ترمیم آن ممکن است مشکلات را حل کند، اما در موارد پیچیده‌تر، نیاز به جراحی پیوند استخوان یا تحلیل لثه ممکن است باشد.
- آبسه لثه بعد ایمپلنت
احساس درد در ناحیه ایمپلنت و پوست صورت و چانه، همراه با تورم، ممکن است نشانه‌های آبسه لثه پس از ایمپلنت باشد. دندانپزشک معمولا با استفاده از اشعه ایکس، علت آبسه لثه پس از ایمپلنت را تشخیص می‌دهد. اگر در این اشعه، تحلیل لثه مشاهده شود، احتمال گسترش عفونت به استخوان فک وجود دارد که منجر به شکست ایمپلنت خواهد شد. بنابراین، در صورت مشاهده این علائم، بهتر است بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. در مراحل ابتدایی، جراح ممکن است با پیوند زدن لثه، مشکل را حل کند تا نیازی به خارج کردن پایه ایمپلنت نباشد.
- شکستن تاج ایمپلنت
اگر تاج دندان مصنوعی شل شود، ممکن است علت آن ترک خوردن یا شکستن بخشی از اباتمنت باشد. در این صورت، پایه ایمپلنت معمولاً شکست نمی‌خورد و تعویض اباتمنت و تاج دندان کافی است تا علائم پس زدن ایمپلنت برطرف شود.
- پس زدن پایه ایمپلنت
پس زدن پایه ایمپلنت یکی از مشکلات و چالش‌های عمل جراحی ایمپلنت دندان است که ممکن است در مدت کوتاهی پس از کاشت دندان یا حتی سال‌ها بعد اتفاق بیفتد. این مشکل معمولاً در ۳ تا ۴ ماه اول پس از عمل جراحی مشاهده می‌شود. احساس درد و ناراحتی پس از عمل جراحی، که با داروهای مسکن رفع می‌شود، طبیعی است، اما اگر درد بیش از حدی داشته باشید و حتی با مصرف مسکن بهبود نیابد، این ممکن است نشانه‌ای از پس زدن پایه ایمپلنت باشد.
- جابجایی‌های میکرو در پایه ایمپلنت
جابجایی‌های میکرو در پایه ایمپلنت زمانی ایجاد می‌شود که پایه ایمپلنت به درستی پایدار نباشد. این نوع جابجایی میکرو یکی از دلایل اصلی شکست ایمپلنت دندان است که معمولاً بعد از کاشت ایمپلنت فوری مشاهده می‌شود. در روش ایمپلنت فوری، اگر قرار دادن تاج دندان بلافاصله بعد از کاشت ایمپلنت صورت گیرد، احتمال جابجایی میکرو در پایه ایمپلنت و در نتیجه شکست ایمپلنت دندان وجود دارد. در این شرایط، فشار زیادی به پایه ایمپلنت وارد شده و باعث جابجایی و عدم جوش‌خوردن آن با استخوان فک می‌شود.
- تراکم ناکافی استخوان فک
دلایل دیگری که باعث شکست ایمپلنت دندان می‌شود، تراکم ناکافی استخوان فک است. اگر دندانپزشک بدون توجه به تراکم ناکافی استخوان فک اقدام به کاشت پایه ایمپلنت کند، فرآیند اسئواینتگریشن به درستی انجام نمی‌شود و پایه ایمپلنت به استخوان فک جوش نمی‌خورد که در نهایت منجر به شکست ایمپلنت دندان می‌شود.
اگر به پوکی استخوان دچار باشید، احتمال دارد که تراکم استخوان فک شما برای تکمیل فرآیند اسئواینتگریشن کافی نباشد. در این شرایط، زمانی که پایه ایمپلنت در استخوان فک قرار می‌گیرد، استخوان فک به اندازه کافی اطراف آن رشد نمی‌کند تا از آن حمایت کافی نماید. عدم تکمیل فرآیند جوش خوردن پایه ایمپلنت با استخوان فک از دیگر دلایل ایمپلنت ناموفق است. پایه ایمپلنت طی فرآیند اسئواینتگریشن به استخوان فک جوش می‌خورد تا پایدار و مستحکم در استخوان فک باقی بماند. اما در صورتی که فرایند جوش خوردن تکمیل نشود، فیکسچر توانایی حمایت کردن از تاج دندان را نخواهد داشت و ایمپلنت دندان شکست می‌خورد.
- واکنش آلرژیک
یکی از دلایل دیگر پس‌زدن ایمپلنت ممکن است واکنش آلرژیک بدن به آلیاژ تیتانیوم باشد؛ زیرا پایه ایمپلنت از فلز تیتانیوم ساخته می‌شود. بعد از کاشت آن در استخوان فک، ممکن است علائمی مانند تورم، از دست دادن حس چشایی، و حتی احساس خارش در ناحیه زبان و لثه مشاهده شود که حتماً باید توسط پزشک بررسی گردد. در صورتی که واکنش آلرژیک دلیل پس‌زدن ایمپلنت باشد، جراح بلافاصله پایه ایمپلنت را خارج کرده و بعد از بهبود کامل بیمار از روش‌های دیگر جایگزین کردن دندان یا پایه ایمپلنت سرامیکی استفاده خواهد کرد.
- عدم رعایت توصیه‌های جراح
رفتارها، عادات، و سبک زندگی شما در موفقیت ایمپلنت دندان نقش بسزایی ایفا می‌کنند. عدم رعایت دستورالعمل‌های توصیه شده توسط جراح پس از عمل جراحی کاشت ایمپلنت، می‌تواند باعث عدم موفقیت ایمپلنت شده و در نتیجه ایمپلنت دندان ممکن است بشکند. بعد از کاشت ایمپلنت، رعایت رژیم غذایی حاوی غذاهای نرم تا زمانی که پایه ایمپلنت به طور کامل با استخوان فک جوش بخورد، بسیار حیاتی است. همچنین، حفظ بهداشت دهان و دندان و پرهیز از مصرف مواد غذایی سفت، از دیگر مراقبت‌های بعد از کاشت ایمپلنت دندان است.
- عفونت ایمپلنت دندان
عفونت ایمپلنت دندان حتی ممکن است طی عمل جراحی نیز گسترش پیدا کند. ریسک فاکتورهای ایجاد عفونت در پایه ایمپلنت شامل ابتلا به بیماری‌های سیستم ایمنی، مصرف دخانیات، و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان می‌شود. عفونت ایمپلنت دندان اجازه جوش خوردن صحیح پایه ایمپلنت را با استخوان فک نمی‌دهد و یکی از دلایلی است که ایمپلنت دندان شکست می‌خورد.
علائم عفونت ایمپلنت:
- شل شدن یا لغزش ایمپلنت
- تورم و قرمزی اطراف لثه و پایه ایمپلنت
- گیر کردن غذاها زیر تاج دندان ایمپلنت
- احساس درد هنگام گاز گرفتن و جویدن غذا
- مشکلات هنگام جویدن و خوردن غذاها
هر کدام از این علائم به تنهایی یا در کنار یکدیگر می‌تواند نشانه‌های پس‌زدن ایمپلنت و عفونت ایمپلنت دندان باشد، بنابراین در صورت مشاهده این علائم، باید بلافاصله به جراح مراجعه کنید.
علائم پس زدن ایمپلنت چیست؟
در صورتی که بدن پایه ایمپلنت را به عنوان یک جسم خارجی در نظر بگیرد، واکنش آلرژیک نسبت به آن نشان خواهد داد. از علائم پس زدن ایمپلنت می‌توان به درد در ناحیه ایمپلنت شده، تورم، تب و لرز اشاره کرد. یکی از موارد شایعی که با پس زدن ایمپلنت اشتباه گرفته می‌شود، وارد شدن پایه ایمپلنت به حفرات سینوسی در استخوان فک بالا است. در صورتی که نواحی سینوسی آسیب ببیند، علائمی شبیه پس زدن ایمپلنت توسط بدن مانند تب، لرز، و تورم مشاهده خواهد شد. همچنین بیمار درد شدیدی احساس خواهد کرد. آسیب دیدن نواحی اطراف ایمپلنت دندان ممکن است موجب لغزش فیکسچر و در نتیجه پس زدن ایمپلنت دندان شود. در صورتی که علائم پس زدن ایمپلنت جدی گرفته نشوند، مشکلات بیشتری از جمله موارد زیر برای بیمار به وجود خواهد آمد:
- مشکل در جویدن
- التهاب لثه
- تحلیل لثه
- تورم شدید
- شل شدن پایه ایمپلنت
- درد و ناراحتی بسیار شدید
نتیجه‌گیری
علائم پس زدن ایمپلنت شامل درد مداوم و شدید، تورم لثه، درد هنگام غذا خوردن، و شل شدن ایمپلنت است. اگر دچار هر یک از این علائم شدید، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. معمولاً نیاز است ایمپلنت خارج شود و پس از گذشت مدتی می‌توان در مورد جراحی مجدد صحبت کرد. تجربه و دانش دندانپزشک در کاهش این عارضه تاثیر زیادی دارد. اگر جراح ایمپلنت را در جای نامناسب یا زاویه اشتباه قرار دهد، احتمال پس زدن ایمپلنت بیشتر می‌شود.